Fotografie
Fotografie betekent med Hülp vun Licht un annere Stralenformen Afbiller van Objekten, Scheenissen oder Upschiensels maakt warrt. Dat Woord is uut dat Greeksche afleidt un bedüüd so veel as „dat, wat mit deLicht schreven warrt (φωτος phōtos = Licht, γράφειν grafein = schrieven). Ook dat Afbild sülvenst heet Forografie oder kort Foto.
Een Fotograaf is een, de sik proffeschoneel de Fotografie befaten deit. Ene Forotgrafie to maken bruukt dat ene Kamera.
Historie[ännern | Bornkood ännern]
1809 hett Joseph Nicephore Niépce en Foto uut’n Fenster maakt, indem he de Platen mit een lichtfölig Materiaal in ene Kamera obskura blootstellt harr. Dat Bild, dat dor bi ruutsuurt is, weer en Negativbild un nich fixeert. Dorför sünd de Biller buten Kamera obskura verlüstig gahn. To de Biller, de he mit disse Technik maakt het, het Retinas seggt.
1826 hett Niépce dat eerste Foto op en mit Bitumen (Asphalt) bedeckt Plaat maakt. He hett dorför en Belichttiet vun acht Stünnen bi hell Sünnlicht bruukt. Düsse Bitumenbiller kunn man good fixeren und in Positiv-Bilder ümsetten.
Louis Daguerre wart faken as de Uutinner vun de Fotografie bekenen. 1831 hett Daguerre de Experimenten vun Niépce mit Sülverjodid foortsett. 1837 het he ene jodeert un versülvert Kopperplaat kort belichten laten, de he denn Quicksülverdamp utsett harr. De Perzess heet Daguerreotype.
1834 hett William Henry Fox Talbot anfungen, Experimenten to maken. He hett en Methode uutdacht, Papeer lichtenfölig to maken: he dee dat in een swacke Soltlösen un denn in ene Lösen uut Sülvernitraat. De Lichtföligkeid van Sülvernitraat het 1727 al Johann Heinrich Schulze opdeckt, man dat is bit dorhen blots en Kuriosität un Karmisattraktschoon ween. Thomas Wedgwood un Sir Humphrey Davy hebbt 1802 al de eersten Versöök maakt, mit Licht op en Papier to bringen. Dat het man nich klappt dat Bild to fixeren. Talbot was de eerste, de de Biller fasthollen kunn, indem dat he se in en starke Soltlösen dööpt het.So hett he ok dat Negativ-Positiv Verfahren opdeckt.
De „Utfund vun de Fotografie" wurr in’n Januar 1839 togliek in Paris un London ankünnigd. Indat fransche Dörp Saint-Loup de Varennes, wo Joseph Nicephore Niépce sien eersten Versöök mit en Fotoapparat maakt hett - steiht ok noch een Denkmaal för em.
Üm 1850 rüm hebbt se de Papeerdräger dör Glas uuttuuscht, up de mit Hülp vun en Collodiumlaag dat Sülverhalogenid up düssen dörsichtigen Gund fixeren. Düsse Glasplaten müss een, wenn se natt weren belichten un straks wieder verarbeden. 1870 hett de engelsche Dokter Maddox en dröge Methode uutdacht, he harr dat mit Glasplaten maakt un dor Sülverbromid in een Gelatinelaag sett. Dat was de Vörloper van den Fotofilm.
Nie is de digitale Fotografie. Hier brrukt een ene Digitalkamera bi, de dat Foto opnehmen deit. Statts enen Film in den Fotoapparat, het ene Digitaalkamera een elektronischen Sensor.
Relatschoon to anner Uutdrucksformen[ännern | Bornkood ännern]
Vergleken med anner Uutdrucksformen so as Piktogrammen, Diagrammaten un Kaarten oder ok Texten kümt de Fotografie de Würklichheid up’t neegste - wenn digitale Manipulatschoon utblifft.
Stereofotografie[ännern | Bornkood ännern]
Stereofotografie besteiht ut twee parallel maakt Opnahmen, de in’r Regel mit en Afstand vun ruchweg 6,5 cm opnommen warrt. So krigt een een den Indruk dreedimenschonaal to seen.
- Regel van darden